خطرات مواد شيميايي توأم با ازدياد مصرفشان در صرنايع مختلرف افرزايش يافته و از طرفري چون بخاطرسپردن خطرات مواد شيميايي گوناگون و چگونگي مقابله با آن ها براي هر شرخص امکان پذيرنيست .بنابراين جهت سهولت در مورد آگاهي از خطر هر ماده شيميايي از يك لوزي چهار خانه استفاده ميشود . تا هر شخصي با توجه به آشنايي قبلي با مشخصات اين لوزي از چگونگي خطرات اين ماده شيميايي آگاه گردد.

لوزي خطر داراي چهار خانه است:

• رنگ قرمز براي خانه بالا (قابليت اشتعال)
• رنگ آبي براي خانه سمت چپ (خطرات بهداشتي)
• رنگ زرد براي خانه سمت راست ( قابليت فعل وانفعال شيميايي)
• خانه پايين بيرنگ و يا اينکه به رنگ بدنه محموله ميباشد (خطرات خاص)

هر كدام از موارد فوق (قابليت فعل و انفعال شيميايي . قابليت اشتعال . خطرات شيميايي) به پنج

درجه تقسيم ميشومد )از درجه صفر تا درجه 4 ( بطوريکه درجه صفر نشان دهنده بي خطري و درجه 4 نشان دهنده خطر بسيار شديد ميباشد.

اين درجه بندي در مورد خطرات خاص وجود ندارد.

قابليت اشتعال مواد شيميايي

درجه 4 : گازهاي شديدا قاب اشتعال و مايعات بسيار فرار قاب اشتعال و موادي كه در حالت گرد و غبار در هوا تشکيل مخلوط انفجاري ميدهند. مانند: سولفيد هيدروژن، استالدئيد اسيد، پيکريك

درجه 3 : مايعاتي كه تقريبا در حرارت نرمال مشتعب ميشوند. مانند: هيدروكسي امين، فسفر سفيد، استايرن

درجه 2 : مايعاتي كه جهت مشتعل شدن بايد مقداري حرارت ببينند و جامداتي كه توليد بخارات قابل اشتعال مينمايد. مانند: اسيد استيك، مفتالن، فرم الدئيد

درجه 1 : موادي كه قبل اشتعال بايد حرارت ببينند. مانند: گليسيرين، سولفور روي

درجه صفر : موادي كه مشتعل نميشوند . مانند : اسيد ميتريك، پراكسيد سديم، اسيد سولفوريك

خطر بهداشتي مواد

منظور از خطرات بهداشتي همان خطرات و مضرات مواد شيميايي بر روي سلامتي انسان مي باشد ومفهوم درجات پنجگانه آن بشرح زير ميباشد:

درجه 4 : موادي كه مقدار كمي از بخارات آنها ميتواند سبب مرگ شود مانند هيدروژن سيانيد  HCN

درجه 3 : موادي كه خطرات فوق العاده براي سلامتي دانرد مانند سولفيد هيدروژن H2S

فسفر سفيد P هيدرواكسيد سديم  NaOH

درجه 2 : موادي كه براي سلامتي خطرناک هستند . مانند اكسيد اتيلن، نفتالين

درجه 1 : موادي كه خطرات كمي براي سلامتي دارند . مانند كلسيم

درجه صفر : مو ادي كه تحت شرايط حريق نيز خطري براي سلامتي توليد نميكنند . برنز، فسفرقرمز

قابليت فعل و انفعال شيميايي

ميزان پايداري و تركيب ماده شيميايي با آب را نشان داده و تقسيم بندي آن بصورت زير است:

درجه 4 : موادي كه در حرارت و فشار معمولي قادر به تجزيه يا واكنش انفجاري است . مانند اسيد پيکريك و تري نيترو تولوئن

درجه 3 : موادي كه قادر به تجزيه يا واكنش انفجاري بوده ولي جهت اين عمل به چاشني يا حرارت كافي نياز دارند . مانند فلوئر

درجه 2 : موادي كه در حالت عادي ناپايدار بوده و تغييرات شيميايي يا فته ولي منفجر نميشود.

درجه 1 : موادي كه درحالت عادي پايدار بوده ولي در حرارت و فشار بالا ممکن است ناپايدار شوند و

با آب واكنش نمود ه  ولي نه بشدت ( انرژي آزاد نمايد) مانند روي.

درجه صفر : موادي كه در حالت عادي حتي در شعله پايدار هستند و با آب واكنش نميدهند .مانند ذغال چوب

خطرات خاص

خطرات خاص شامل خطر واکنش با آب، پلی مریزه شدن و یا خطر مواد رادیواکتیو را نشان میدهد، مواد پلیمریزه مواد شیمیایی هستند که به هنگام سوختن گاز سمی تولید میکنند و به راحتی خاموش نمیشوند.

(اگر منظور خطر استفاده از آب جهت اطفاء حریق باشد ) مثل خاموش کردن حریق سدیم با آب

در خانه پایین یک W که یک خط از مرکز آن گذشته W قرار داده میشود.